En in veel moderne muziek zit je veel minder in toonladders e.d.. Dat een heel stuk in één toonsoort staat zie wel in bijvoorbeeld klassiek (en dan kan er echt sprake zijn van modulaties = wisseling van toonsoort), maar de meeste moderne muziek werkt met akkoorden (d.w.z: geschreven vanuit akkoorden, niet vanuit een melodie), en die liggen soms zo'n stuk uit elkaar qua toonsoort dat er niet echt meer één toonsoort in te herkennen is. Als je bijvoorbeeld een sequence hebt met de akkoorden A-Eb-Fm-B (je moet ervan houden, maar het kan), dan wordt het moeilijk één overkoepelende toonsoort te benoemen. Wat je dan eerder moet doen is per akkoord (dat bijvoorbeeld telkens één maat duurt) kijken welke noten erbij passen en die gebruiken.
Maar wat erg belangrijk is (en ook al zo ongeveer gezegd): hoe-een-klank-op-jou-overkomt = natuurkunde (akoustiek) + smaak, en smaak = nature + nurture (aangeboren + aangeleerd), dus er bestaan geen algemeen geldende wijsheden. Wie altijd zoete muziek hoort zal jazz en vormloze bak dissonante troep vinden, wie altijd jazz luistert zou van de verveling epilepsie-aanvallen krijgen van Beethoven.
Daarom nogmaals: maak een ondersteuning (ritme + bass + akkoorden) in een bepaalde toonsoort, zoek uit wat de noten zijn die erbij horen, pak je midikeyboard en ga er overheen improviseren! Dat hoeft niet meteen heel moeilijk, gewoon wat noten spelen en horen hoe ze klinken. Dat werkt 10x beter (minstens) dan elk puur theoretisch verhaal, want zo kom je er zelf en vanzelf achter wat met jouw smaak wel en niet goed klinkt.
Ik vraag me trouwens af of jazz echt de basis van de huidige harmonieleer en muziektheorie; zo dominant is jazz toch niet? (of geweest) :confused: