Dat is inderdaad een leuke discussie. Wat is kleuren, zou ik willen zeggen..
Ik denk bij kleurende compressie meteen aan compressors die niet alleen de dynamiek maar ook het signaal zelf expres vervormen. Door transformators, FET's, buizen, of emulaties daarvan. 1176 dus, Neve 33609, Fatso. Of verzagdigde tape of simulaties daarvan (hedd, fatso). Of aan compressors die door sidechain filtering of door het ontwerp frequentieafhankelijk comprimeren (747, Fatso, verzadigde tape, multiband etc).
En niet-kleurende compressors? VCA's worden geroemd om hun lage vervorming. Soms werden er wel tien parallel gezet om ruis en vervorming omlaag te krijgen. SSL dus, en alle klonen daarvan (Smart, Roll, etc). Het signaalpad van een SSL is (expres) zo kort en simpel dat hij bijna niet kán vervormen. Maar als je de timing zó kort instelt dat hij lage tonen gaat volgen... Ik zou de SSL iig zeker niet bij de kleurende compressors indelen.
In de praktijk is er natuurlijk een groot grijs gebied. Wat zit er aan electronica om het regelelement (fet, VCA, diodes, buis, LDR etc) heen? Is de compressor goed ontworpen, gebouwd en intern goed afgeregeld? Er zijn mensen die beweren dat ze verschillende soorten soldeertin kunnen horen. Oude dbx-en met VCA kunnen soms vies (lekker) vervormen.. En er zijn veel hybride compressors die het allebei kunnen, bijv. 747, fatso.. en als je bij een buizen / trafo compressor netjes in het lineaire gebied blijft kan hij prachig schoon klinken. Mijn 747 moet je behoorlijk pushen om buizenvervorming te horen. Maar dat komt ook omdat het menselijk oor dat soort vervorming prettig vindt. En omdat we al zeventig jaar naar vervormde muziek luisteren en het dus gewend zijn. Grappig genoeg was dat meestal niet expres: er was gewoon niks beters. Sterker nog: er werd ontzettend veel moeite gedaan om de buizenschakelingen NIET te laten vervormen. En trafo's waren een noodzakelijk kwaad/goed: ze waren om te ontkoppelen, impedantie aan te passen enzovoort. En nu vinden we ze opeens mooi klinken, terwijl ze bedoeld waren om onhoorbaar te zijn. Als je bedenkt dat verschillende types microfoonkabel duidelijk anders kunnen klinken kun je wel nagaan wat er ongelooflijk veel variabelen zijn met alle componenten, kwaliteiten daarvan, printlayouts, etc..
Het ontwerp van het timing circuit heeft mijns inziens veel meer invloed op de klank van een compressor dan algemeen wordt erkend. Bijvoorbeeld: attack 10ms. De compressor wacht dus 10ms met ingrijpen? Nee, hij doet er 10 ms over om de veroorzaakte compressie te bereiken. Als het signaal nog hetzelfde is (niveau, fase, freq) als aan het begin van die 10ms tenminste. Maar volgens wat voor curve gebeurt dat? Lineair? Hol? Bol? Wat voor kromming? Bij welke frequentie? En het is niet één frequentie maar een hele mix. Oneindig complex dus. Hetzelfde geldt voor release. In die timing excelleert overigens het ontwerp van SSL vind ik. In de rol van 'regelversterker' dus om een hele mix wat compacter en op niveau te houden, tenminste.
En dan is er nog de detectie van het signaal. RMS? Peak? Gelijkrichten voor of na summing van L en R? Dat bepaalt het gedrag van een compressor bij stereo of mono componenten van je mix. En de van de dynamiek afhankelijke stereoverbreding of versmalling die daar uit voortkomt, hoort dat bij kleuren?
Ik vind vervorming toevoegen op de plek waar de dynamiek wordt beperkt, bij signaalpieken dus, helemaal niet zo verkeerd - het 'idee' van dynamiek wordt zo in stand gehouden, terwijl op de meters blijkt dat dat het dynamisch bereik echt kleiner is geworden. Dit dus bij compressors die aan de ingang of bij het regelelement zelf vervormen. Sommige zogenaamde buizencompressors (Summit TLA50) regelen eerst, en gaan dan pas een buisje door, als het signaal al geprocessed is..
Vervorming (kleuring) kan dus vreemd genoeg nog een puristische achtergrond hebben. Daarop zijn hele FM zendlijnen gebaseerd. Zolang de puristen het maar niet weten..
Sorry voor bovenstaand telefoonboek maar ik vind het erg interessant..
Marc