Songteksten schrijven

[Dorian Urac]

Geen idee of er überhaupt forumleden zijn die net als ik lyrics schrijven bij hun muziek en dit inzingen (dus het zou hier wel eens heel stil kunnen blijven

Maar zo ja, dan is het misschien leuk om wat tips uit te wisselen.

Ikzelf heb er een HAAT-LIEFDE verhouding mee. Een song begint bij mij altijd met een melodie en wat akkoorden op een gitaar (heel soms toetsen). Ik neem de basis daarvan op met een eenmalig ingezongen lulkoek tekst in een soort nep-Engels. Het zijn woorden die tijdens de opname per direct spontaan in me opkomen, gebaseerd op klanken, melodie en ritme, niet op inhoud of context. Meestal betekenen de woorden niks. Je krijgt dan rare zinnen als:

The time has come to wake it in the fields
of
Wonder of the secret flies I may

Totale lulkoek dus. Ik bouw de rest van de song op rondom die basis en mix het af.

Voor zover de LIEFDE

Vervolgens komt de HAAT om ook maar iets met zang of lyrics te gaan doen, en blijft het weken of zelf jaren liggen. Intussen bouw ik tientallen andere songs op dezelfde manier. Allemaal met van die onzin teksten.

Als een song me na weken of maanden nog steeds bekoort, dan ga ik op zoek naar een onderwerp om over te zingen, met zinnen die qua ritme en klank samenvallen met de onzin-tekst. Soms zitten er al pareltjes in de onzin-tekst, zoals laatst bijvoorbeeld de frase “I’m truly sorry’. Dan komt er een tekst omheen die gaat over spijt hebben.

Dat schrijven is voor mij tijdrovend, want in de basis is er aversie. Ik heb niks inhoudelijks te melden wat anderen niet al gemeld hebben en heb het eigenlijk niet zo op songteksten. Als je het vergelijkt met proza (romans/essays/journalistiek), dan zijn songteksten te beperkt om met een onderwerp de diepte in te gaan (want je zit met de tijdsduur en het moet in een melodie passen). (Het enige pluspunt is wellicht dat je die paar zinnen kracht bij kan zetten met emotie in de muziek). Maar goed, uiteindelijk is er dus een tekst. Die zing ik vervolgens 20 x in en de beste frases belanden in de eindmix.

Ben benieuwd hoe anderen dit doen en of we tips kunnen uitwisselen.

 

[jserle]

Het is een goed onderwerp. Ik zit met precies hetzelfde. Totaal geen fantasie.

 

[flyweight]

Ja ik heb daar ook een haat liefde relatie mee.
Ook hier komen songs vaak vanuit progressie, melodie en dan lyrics.
Op de gitaar, toetsen, hetzefde verhaal.
Alleen omdat ik de gitaar vaak mee naar buiten kan nemen wellicht meer daarmee.
Maar soms toch ook gewoon met een tekst begonnen.

Totale lulkoek zijn de teksten bij nooit.
Kan wel zo uit mijn mouw geschut zijn maar tijdens het improviseren ga ik wel naar een thema toe.
Als ik dingen opschrijf gaat dat vaak moeilijker dan als ik per improvisatie een idee zoek en dat dan bijwerk.
Ik speel alleen maar eigen werk dus iedere keer komen dan ook dingen die niet af zijn voorbij.
Is een idee niet goed genoeg dan raak ik er vanzelf op uit gekeken en vergeet ik het.
Is een idee niet af dan speel/improviseer en probeer ik en werk ik eraan.

Soms loop ik maanden met een progessie en melodie maar komen de lyrics he: Writing Better Lyrics Pat Pattison
Maar goed das alles wat ik tot nu gedaan heb.

1 van de dingen is om echt als je schrijft niet analytisch//kritisch te worden maar probeer in die kind modus te blijven en laat dat flowen.
Zo poep je er zo ruwe diamanten uit.
Das belangrijk op het moment dat er inspiratie is het hele idee eruit.
Zo snel mogelijk en zonder er over na te denken.

 

[Dorian Urac]

Het is een goed onderwerp. Ik zit met precies hetzelfde. Totaal geen fantasie.

Ah, fantasie is er bij mij in overvloede (ik schrijf scenarios voor larp/tabletop en heb ook wel romans/fictie geschreven). Maar kennelijk is het brein in combi met muziek stroop.

1 van de dingen is om echt als je schrijft niet analytisch//kritisch te worden maar probeer in die kind modus te blijven en laat dat flowen.
Zo poep je er zo ruwe diamanten uit.
Das belangrijk op het moment dat er inspiratie is het hele idee eruit.
Zo snel mogelijk en zonder er over na te denken.

Dit is wat mij totaal niet lukt. Ik moet echt ervoor gaan zitten met synoniemen- en rijmwoordenboeken erbij en actief nadenken wat ik zou kunnen zeggen. Da's op zich wel een aanrader trouwens als je niet op woorden kunt komen. Bijvoorbeeld:
Thesaurus.com - The world's favorite online thesaurus!
en RhymeZone rhyming dictionary and thesaurus

Hmm ik bedenk me, ik luisterde vroeger NOOIT naar songteksten, enkel naar de muziek (melodie/ritme). Pas enkele jaren geleden begonnen om dat eens te doen. Daar zal de strubbeling vast uit voortkomen. Kennen jullie dat ook?

 

[flyweight]

ja luister nog steeds meer naar muziek dan woord

 

[snitch]

Schrijf iets en daag er een AI mee uit.

 

[MNordex!]

Misschien helpt het om een tekst te schrijven over iets wat je wel aangrijpt maar verder van je af staat. Schrijf bijvoorbeeld een tekst over een film, boek of over een artikel dat je raakt/inspireert. Of scroll door een willekeurige spotify lijst en kijk welke titels je aanspreken en neem zo'n titel als uitgangspunt ter inspiratie voor je song. Verzamel allerlei woorden en zinnen die in je opkomen rondom je thema, zet ze op een groot vel papier. Gebruik hierbij ook al je zintuigen zodat je de luisteraar kunt meenemen in je song. Ga vervolgens kijken of je er al een verhaal rondom kunt 'zien'. Je kunt een 'songmap' maken (de routekaart door je song) waarbij je per vormdeel iets waardevols toevoegt en. Je wilt dat de luisteraar namelijk geboeid blijft tot en met het einde van je verhaal/song.

Doe alsof het een opdracht is: kijk naar een film, serie, lees een boek en pak er een passage uit of personage of het algehele verhaal waarover je anderen wilt vertellen. Oordeel niet maar schrijf. En men zegt dat 'slechte liedjes' ook geschreven moeten worden en dat je er heel veel moet schrijven voordat er eens een echt goede tussenzit dus schrijven maar. En terwijl je je tekst aan het kneden bent, kun je er je muzikale ideeën aan toe gaan voegen zodat het een goed geheel gaat worden en elkaar versterkt. Heel veel plezier met schrijven!

 

[vinnieq]

Mijn Sinterklaasgedichten worden ook steeds beter, inderdaad: een kwestie van doen doen en doen. Net als pianoles en leren met je DAW om te gaan om producties te maken.

 

[SmartBits]

Een song begint bij mij altijd met een melodie en wat akkoorden op een gitaar (heel soms toetsen). Ik neem de basis daarvan op met een eenmalig ingezongen lulkoek tekst in een soort nep-Engels. Het zijn woorden die tijdens de opname per direct spontaan in me opkomen, gebaseerd op klanken, melodie en ritme, niet op inhoud of context.

Ik doe het op soortgelijke wijze. Vaak is er eerst de muziek, waar ik dan tekst op schrijf. Heel soms is het andersom, als er me bv tijdens het afwassen/klussen/fietsen een idee te binnen schiet. Maar als de muziek er is, is het vaak eindeloos op repeat zetten en blijven meezingen/brabbelen. Net zo lang tot er genoeg woorden op hun plek staan om als raamwerk voor de rest te dienen. Dan is er al een bepaald thema waarbinnen de rest ingevuld kan worden.

Ik heb niks inhoudelijks te melden wat anderen niet al gemeld hebben en heb het eigenlijk niet zo op songteksten. Als je het vergelijkt met proza (romans/essays/journalistiek), dan zijn songteksten te beperkt om met een onderwerp de diepte in te gaan (want je zit met de tijdsduur en het moet in een melodie passen).

Ik denk dat het ook nagenoeg onmogelijk is om een onderwerp te vinden waar nog nooit over geschreven is. Het gaat meer om de invalshoek of het combineren van beeldspraak. Ik denk dat je wel degelijk in een paar zinnen een heel sfeerbeeld of verhaal neer kunt zetten. Het is dan misschien meer impressionistisch dan een volledig uitgewerkt schilderij. Ik vind bv artiesten als Lana Del Rey en Spinvis dit erg knap doen. Ze trekken je als het ware een verhaal in waar je niet alle ins & outs van weet, maar wel fascineert.

ik luisterde vroeger NOOIT naar songteksten, enkel naar de muziek (melodie/ritme). Pas enkele jaren geleden begonnen om dat eens te doen. Daar zal de strubbeling vast uit voortkomen. Kennen jullie dat ook?

Ik heb altijd veel naar de teksten geluisterd. Als de teksten te vlak of gemakkelijk zijn dan wil ik juist daar nog weleens op afknappen. Dan kan de muziek nog zo goed zijn, maar als het inhoudelijk te generiek is dan kan ik toch afhaken.

 

[Dorian Urac]

Door de berichten hier besef ik me nog een handige tool die kan helpen: de 3-act structuur.

Laatst wilde ik een tekst schrijven over een bloedmooi oud huis uit 1750 waar ik ooit woonde, maar wat slecht voor je gezondheid was (slechte ventilatie en vocht e.d.).
Tekst werd niks. Toen ik botweg zinnen begon te schrijven leek elke zin op een tirade op dat huis die nergens toe leidde; een soort irritante herhaling van klaagzang. Elke zin was zoiets als “Wat een mooie dakconstructie, maar DIE lekkages.” of: “Het is een mooi huis, maar ik word hier ziek.” of: “De deuren zijn mooi oud, maar ze zijn krom en tochten.”

’t Begon vervelend te worden en ik ben gestopt met die tekst en heb de muziek een ander onderwerp gegeven.

Toen bedacht ik: Een roman of film bestaat uit een opbouw/verhaal, en een liedje heeft vaak 3 coupletten o.i.d.
Daar kun je een spanningsboog in bouwen in 3 delen (coupletten). Zoiets als:

Couplet 1. Ik loop altijd langs een mooi huis en fantaseer dat ik daar woon.
Couplet 2. Ik woon er inmiddels en ik ben in de hel beland.
Couplet 3: Het huis is met pijn in het hart verkocht en ik loop er weer langs (net als in couplet 1), op weg naar een huis dat er minder mooi uitziet maar waar ik gelukkiger en gezonder ben.

Dan is het een rond verhaal: waarbij je aan het eind wijzer bent geworden door ervaring.
Daar moeten dan nog refreinen tussen met een terugkerend thema, zoiets als:
“Dat mooie statige huis met appelbomen in de tuin.”

Daaromheen kun je vervolgens je zinnen schrijven.

Er zijn hele theorieën over 3-act structuren in verhalen, die in bijna alle romans en films bewust of onbewust worden toegepast. William Shakespeare deed dat al. Ook bruikbaar voor songteksten. Dan heb je in ieder geval een verhaaltje dat ergens heen gaat en een framework waar je je tekst omheen kunt opbouwen.
The Three-Act Structure: The King of Story Structures
Bizar dat ik hier niet eerder aan heb gedacht!

 

[vinnieq]

Veel geleerd van teksten die bij LPs zaten (hoes, inlegvel). Met de komst van CDs is de lol er wel vanaf gegaan met die microscopisch kleine letters. In het mp3 en download tijdperk helemaal. Misschien gaat dat nu beter met de 'Lyrics' knop op Spotify

 

[Dorian Urac]

Ik doe het op soortgelijke wijze. Vaak is er eerst de muziek, waar ik dan tekst op schrijf. Heel soms is het andersom,

Bij een muziekwinkel waar ik ooit op een blauwe maandag hielp, werkte een gitarist die eerst teksten had en daar later akkoorden bijzocht. Voor mij was dat totaal alien. Wel cool hoe breinen totaal anders kunnen werken!

 

[SmartBits]

die eerst teksten had en daar later akkoorden bijzocht. Voor mij was dat totaal alien.

Als ik een keuze moet maken dan zie ik mezelf meer als zanger dan als instrumentalist. Komt waarschijnlijk omdat ik daar mee begonnen ben en de instrumenten later gekomen zijn. Dus mijn focus ligt eerder op zang en tekst, de muziek zie ik meer als ondersteuning.

 

[Disharmonic]

Als ik een keuze moet maken dan zie ik mezelf meer als zanger dan als instrumentalist. Komt waarschijnlijk omdat ik daar mee begonnen ben en de instrumenten later gekomen zijn. Dus mijn focus ligt eerder op zang en tekst, de muziek zie ik meer als ondersteuning.

Ja, hier ook. Teksten lukt dan ook beter dan de muziek...

Ah, fantasie is er bij mij in overvloede (ik schrijf scenarios voor larp/tabletop en heb ook wel romans/fictie geschreven). Maar kennelijk is het brein in combi met muziek stroop.

Dit kan trouwens een goede invalshoek zijn, neem zo'n tekst 'ns als basis. Vervolgens weglaten wat je weg kan laten, zodat je het "skelet" van het verhaal hebt met de zinnen, woorden die het verhaal in essentie weergeven. Zonder dat het compleet hoeft te zijn, wat @SmartBits ook al zegt, de luisteraar weet niet alles, maar het boeit wel.

 

[krautrock1958]

Dat schrijven is voor mij tijdrovend, want in de basis is er aversie. Ik heb niks inhoudelijks te melden wat anderen niet al gemeld hebben en heb het eigenlijk niet zo op songteksten. Als je het vergelijkt met proza (romans/essays/journalistiek), dan zijn songteksten te beperkt om met een onderwerp de diepte in te gaan (want je zit met de tijdsduur en het moet in een melodie passen). (Het enige pluspunt is wellicht dat je die paar zinnen kracht bij kan zetten met emotie in de muziek). Maar goed, uiteindelijk is er dus een tekst. Die zing ik vervolgens 20 x in en de beste frases belanden in de eindmix.

Ik wil best via pb wat ideëen uitwisselen en heb zelf 5 jaar bij een dichterscollectief gezeten dus heb wel enige feeling met teksten.
Ja, alles is al gezegd zo ongeveer maar niemand heeft het op jouw manier verteld over welk onderwerp dan ook, daar gaat het om en niet meteen kritisch zijn maar laten stromen en later wegstrepen.
Als je wat wil vertellen dan begint het met tekst, nog mooier als je gelijk bepaalde akkoorden erbij hebt dan zit je goed in het gevoel en later werk je het verder uit en wees niet te perfektionistisch.

Voor goede ideëen over teksten moet je bij singer/songwriters zijn, dat zijn bij uitstek de mensen die een tekst op muziek zetten, een Van Morrison bijv kon dat geweldig.
Ik heb vroeger Joni Mitchell wel intensief gevolgd want er is bijna niemand zoals zij die zo goed gedachten/gevoelens en muziek kan laten samengaan en zij deed net als jij ook veel op gitaar en het idee dat je geen diepgang krijgt vergeet het maar want zij wist als geen ander haar gevoelens in songs van 4 a 5 minuten neer te leggen.
Om even kort iets te vertellen over Joni; voor haar was het erg belangrijk dat de klank de gedachte, het gevoel moest uitdrukken dus mineur voor iets minder vrolijks, introvert, bedachtzaams en majeur als het iets vroljks, extravert moet zijn, dat lijkt heel logisch maar is wel belangrijk natuurlijk.

Humor kan ook een mooie manier zijn om iets te vertellen natuurlijk, geinig voorbeeld; Brigitte Kaandorp die op een belachelijke maar hele grappige manier bezingt hoe ze iemands radiografisch bestuurbare zeilboot zou willen zijn.
Normaal bedenk je zoiets ook niet en met ook een krankzinnige manier van frasering daardoor erg lollig.
Zij denkt niet van; oh, dit is niet oké of dit heeft iemand al 'ns eerder gezegd maar trekt zich niets aan van dat soort dingen en gaat gewoon op haar manier aan de gang, spontaniteit is hier het credo.

 

[stoter]

Kan je niet putten uit je verzameling LARP- en tabletop-game-verhalen? Lijkt me dat daar genoeg spanning en sensatie in zit voor een (klein) narratief op muziek.. of - als je meta wil gaan - je schrijft de liederen die binnen jouw fantasie-wereld door de minstrelen worden gezongen, om zo de legendes mond-op-mond door te geven... zoiets?

 

[SmartBits]

door de minstrelen worden gezongen, om zo de legendes mond-op-mond door te geven

Schiet me meteen een liedje te binnen wat over het beste liedje ooit gaat... :-)

 

[stoter]

juissssst @SmartBits de definitie van "epic" haha

 

[Dorian Urac]

Ha die krautrock1958 . Als je daar serieus zin in hebt, lijkt het me leuk via PB! Ik wil hier echt een keer doorheen, wil het vooruit komen met dat gekweel van me

Het is trouwens niet altijd waar dat songteksten me niets doen. Sommige teksten van P.J. Harvey raken me. Tim Minchin ook. Er zijn er vast wel meer. Maar bij de gemiddelde popsong let ik i.d. amper op tekst.

Die Brigitte Kaandorp is trouwens hysterisch lollig. Super!

Uiteindelijk willen we met onze muziek allemaal diepgang/humor of weet-ik-het-wat uitstralen. Nu we toch in de humor zitten, past deze wel bij het thema (vanaf 11.00 wordt ie briljant):