'drones'

Leuk artikel! Ik luister veel naar en maak vaak gebruik van klanken die veel mensen drones noemen.. het principe van een dergelijke drone is best simpel. Het is klank die (zeer) lang aanhoudt zonder saai te worden, eigenlijk. De klank verandert dus langzaam van timbre, toonhoogte, volume, etc. Vaak draagt de drone als het ware het nummer, de harmonie draait dan om de drone heen. Soms is de drone zelfs het enige element van een nummer.
Voor zover ik weet is de drone ontstaan uit de 'traditionele' Indiase muziek; enkele instrumenten in India worden al erg lang gebruikt om lange tonen op te wekken die langzaam van timbre (maar niet van toonhoogte) veranderen. Denk aan een sitar of een sargam. Maar ik creeër m'n drones met synthesizers (bijv. wavetable synthese is hier perfect voor; je kunt klanken zeer langzaam en subtiel laten veranderen over langere periodes met bv. een waldorf microwave) en allerlei bewerkte samples (met van alles als basis/brongeluid).
Er zijn heel veel muzikanten die met drones werken (behalve ik, hehe). Check bijvoorbeeld maar eens wat van Deathprod, The Hafler Trio, Lull, Steve Roach, Lustmord, Robert Rich, Beequeen, S-core, Bass Communion, Maeror Tri, Nordvargr of Tim Hecker.
 
er bestaan idd bands die nummers maken enkel bestaande uit drones..

check: sunn o))) (naar de gelijknamige versterkers)

persoonlijk vind ik zo'n nummer van 45 minuten (zoals o.a. sunn o))) er heeft) enkel bestaande uit drones niet echt m'n ding.. maar om drones in een of andere duistere track te verwerken ben ik niet vies voor.. vaak als een opvullende achtergrond die zacht moduleert..
 
Laatst gewijzigd:
Ik heb het artikel eens rustig kunnen lezen en ik vraag me eigenlijk af wie de schrijver/schrijfster/schrijvers is/zijn? Textura lijkt me een soortement internet tijdschrift over hedendaagse muziek, maar meer kan ik ook niet ontdekken...

Het artikel heeft helaas slechts tijdschrift-kwaliteiten...
Het geeft een historische schets, vandaar dat er behoorlijk met namen wordt gegooid in plaats van inhoudelijke aspecten. Natuurlijk zijn alle stromingen als Minimalisme, Fluxus en Da-da er eenvoudig bij te halen, want juist door hun anargistisch karakter en onduidelijkheid zijn die er altijd wel op te plakken. Is Zero nog vergeten ;)
Grappig is dat juist het Surrealisme buiten beschouwing is gelaten, gezien zaken als dromen en dergelijke.

Was trouwens de Soundscape in het artikel ook niet op z'n plaats geweest? Musique Concrète wordt wel aangehaald.
Gelukkig is de Noodle nog niet ontdekt :)

Mijn grootste bezwaar tegen het artikel is de idee dat de drone een muzikale stroming zou zijn, terwijl het naar mijn mening meer een muzikaal element binnen een idioom is.

De drone-pipes van de schotse doedelzak hebben wel degelijk dezelfde functie als de onafgestopbare snaren van de sitar en de tambura. De vijfde banjosnaar in de bluegrass heeft een ritmische drone functie en de later aangehaalde Indonesische Gamalan maakt gebruik van de patronen herhaling, maar of dat nu meteen een drone is? De term onstinato komt bij mij eerder boven.
Er vanuit gaan dat de drone niet westers is, wijst dat de schrijver verdraaid weinig weet van de Europese Middeleeuwse muziek. Dan had hij op z'n minst ook de draailier (hurdy-gurdy) in z'n rijtje opgenomen.

Wat de schrijver nu precies bedoelt met de vertikale concentratie ten opzichte van de westerse horizontaliteit, het mag me gaarne uitgelegd worden, want in het artikel wordt nergens naar verwezen. Duidelijk overgenomen uit een ander werk over dit onderwerp...

Wat ik er wel uit geleerd heb is dat Cage dacht dat piano's graag hooi lusten :D
Wat dat nou met drones te maken heeft? Zero lijkt me dan toch het geval?

Het feit dat de drone gebruikt maakt van de ontwikkeling in het boventonengebied in het spectrum van de toon, maakt dat dan van het opendraaien van het filter op een TB303 ook een drone?
Wat ik mis is een gedachte over waarom het veranderen in het bovendeel van het spectrum een bepaald effect heeft op de luisteraar. Het opendraaien van bovenstaand filter heeft een spanningopwekkende functie, tewijl het doorkabbelen in de Indiaase muziek juist rustgevend werkt, tenminste, bij ons westerlingen. Opmerkelijk is dat de Indiërs veel meer naar de melodiestructuur luisteren dan naar dat zachte gezoem.

In het te beluisteren werk wordt alleen de Eindhovenaar Paul Panhuyzen gepresenteerd, terwijl een componist als de Bergense Simeon ten Holt met zijn ritmische stukken toch wel degelijk een plaats verdient, maar dat kan de schrijver helaas niet weten, dus verwijs ik er graag naar.

Zelf heb ik eens een drietal stukken voor het aangehaalde 'speeldoosje' gemaakt, waarvan één in samenspraak met een synthesizer.

Wout
 
Origineel geplaatst door Wout Blommers
Mijn grootste bezwaar tegen het artikel is de idee dat de drone een muzikale stroming zou zijn, terwijl het naar mijn mening meer een muzikaal element binnen een idioom is.
Dat gevoel had ik ook, hoewel het me niet stoorde. De manier waarop een drone gemaakt wordt, blijkt te verschillen van genre tot genre, en dat vond ik interessant.

Origineel geplaatst door Wout Blommers
De drone-pipes van de schotse doedelzak hebben wel degelijk dezelfde functie als de onafgestopbare snaren van de sitar en de tambura. De vijfde banjosnaar in de bluegrass heeft een ritmische drone functie en de later aangehaalde Indonesische Gamalan maakt gebruik van de patronen herhaling, maar of dat nu meteen een drone is?
Het artikel meldt een verschil tussen pedaalnoten en drones. Een pedaalnoot heeft uitsluitend een muzikaal aspect, ze is de kapstok waaraan de harmonie of de modus van een werk wordt opgehangen. Een drone is meer dan dat, het is een evolurerende 'omgeving' die zelfstandig sfeer schept. Daarom zou je kunnen zeggen dat een doedelzak een pedaalnoot voortbrengt, en dat een tambura een drone voortbrengt. Als ik live tambura hoor, dan heb ik het gevoel dat de klank leeft en resoneert en het werk draagt. Terwijl ik geen 10 minuten naar een doedelzak kan luisteren :)

Gamelan is i.d.d. wat moeilijker te plaatsen. En toch... Door de specifieke combinatie van slagwerkinstrumenten (waaronder de gong!), een pentatonische toonladder, en repetitieve, polyritmische patronen, ontstaat een uitzonderlijk pulserend klanktapijt. Het doet me vaak denken aan de werken van Steve Reich...

Origineel geplaatst door Wout Blommers
Wat de schrijver nu precies bedoelt met de vertikale concentratie ten opzichte van de westerse horizontaliteit, het mag me gaarne uitgelegd worden, want in het artikel wordt nergens naar verwezen. Duidelijk overgenomen uit een ander werk over dit onderwerp...
Beetje goedkoop van de auteur he? Ik begrijp echter wel wat hij wil zeggen. De westerse harmonieleer, die zowat ongewijzigd is sinds 1600 n.C., leert ons toch dat we met vertikale akkoorden een horizontale spanningsboog moeten bouwen? De richting is vooruit, alsmaar vooruit, tot we op het einde van een werk de spanning 'neerleggen' in een cadens. In dronemuziek is die horizontale dwang veel minder aanwezig. De puls, constant of evoluerend, eist hier de aandacht op, en dat creëert bij mij eerder een gevoel van stilstand.

Origineel geplaatst door Wout Blommers
Het feit dat de drone gebruikt maakt van de ontwikkeling in het boventonengebied in het spectrum van de toon, maakt dat dan van het opendraaien van het filter op een TB303 ook een drone?
Wat ik mis is een gedachte over waarom het veranderen in het bovendeel van het spectrum een bepaald effect heeft op de luisteraar. Het opendraaien van bovenstaand filter heeft een spanningopwekkende functie, tewijl het doorkabbelen in de Indiaase muziek juist rustgevend werkt, tenminste, bij ons westerlingen. Opmerkelijk is dat de Indiërs veel meer naar de melodiestructuur luisteren dan naar dat zachte gezoem.
Als het niet teveel de aandacht opeist, en repetitief is, denk ik dat een TB303 best een drone zou kunnen zijn. Het verschil ligt in de manier waarop het gebeurt. Een TB303 kan makkelijk schreeuwen, en dat wordt in acid en goa steevast benadrukt. Een TB303 voert constant andere, wilde filter-truukjes op. Een tambura is subtiel, zingend en consistent van klank. De klank van een tambura gaat z'n eigen gang, en die laat zich niet misbruiken voor wilde-mensen-doeleinden.

Origineel geplaatst door Wout Blommers
Zelf heb ik eens een drietal stukken voor het aangehaalde 'speeldoosje' gemaakt, waarvan één in samenspraak met een synthesizer.
Welk speeldoosje dan wel? Heb je daar dan 'vertikale' of 'horizontale' muziek mee gemaakt? Ik ben benieuwd, ik heb het wel voor grens-overschrijdende experimenten!
 
Hoi,

Allereerst even of de drone nu zo essentiëel in de Indiaase muziek is. Natuurlijk is er een 'zwevend' effect is het spel van de tambura, vooral als de snaren zeer subtiel worden bespeeld, echter, in de Indiaase muziekpraktijk wordt er mijns inziens niet zo erg gelet op die ontwikkelingen in de boventonen. Het nasale geluid is natuurlijk wel gewild, maar het is eigenlijk alleen maar een kwaliteit van de Sitar, Vina en Tambura, namelijk de kam. Een vlak stuk ivoor, dat vlak onder de snaar doorloopt, laat de trilling op die specifieke manier uitsterven. Bij de resonantiesnaren gebeurt hetzelfde. Hier een foto van mijn sitar
 

Attachments

  • sitarkam.jpg
    sitarkam.jpg
    84,6 KB · Bekeken: 70
Yep, ik weet het... Ik mis een resonantiesnaar :)

Wat gebeurt er nu in veel Indiaase muziek? De tambura wordt vervangen door een ShrutiBox, een klein tongen orgeltje, lijkend op het harmonium. Hier een foto van mijn ShrutiBox.
 

Attachments

  • shrutibox.jpg
    shrutibox.jpg
    66,8 KB · Bekeken: 69
Erger nog, hoewel de ShrutiBox nog met de hand bespeeld wordt en zodoende nog enig ingrijpen door de bespeler toelaat, wordt steeds meer de Electronic ShrutiBox ingezet. Gewoon een toongeneratoortje. Deze foto komt van het Internet, want ik wil zo'n ding niet hebben :)
 

Attachments

  • elecshrutibox.jpg
    elecshrutibox.jpg
    46 KB · Bekeken: 64
Wat is het geval? Helemaal geen mooie glooiende boventonen meer in de hedendaagse Indiaase muziek, maar doffe, droge lange tonen.
Hetgeen mij ook logisch lijkt, want de Indiërs zijn meer in de melodie geïnteresseerd dan in het totaalbeeld. Of is dit een geval van westerse overheersing? ;)

In ieder geval, melodie is bij uitstek horizontaal.

Ik vermoed dat de enige die de 'drone' in de Indiaase muziek zo waarderen de westerlingen zijn, omdat ze de rest eigenlijk niet verstaan cq begrijpen...

Wout
 
Nog even over het speeldoosje.
Het is in de goede speelgoedwinkel te koop, zo ook in het museum Van Speelklok tot Pierement. Monteer het geheel op een eenvoudig kistje (ik gebruikte een sigarenkistje) om het geluid te versterken en het geheel is klaar...
Nu alleen nog de kaarten uitponsen... Monnikken werk :)

Het leukste stuk dat ik maakte heette 'Waves'
Zoals je ziet is het kaartje eigenlijk een pianorol, zo bekend uit de vele sequencers. De horizontale lijnen geven de toonhoogten aan, de vertikale lijnen de plaats van de te spelen noot. Stippen op de juiste plaats zetten, zodat later juist geponst kan worden.

Het bereik van het instrumentje is twee octaven + één noot, alleen de witte toetsen van de piano. Geen mogelijkheid om volume te bepalen, geen klankbeïnvloeding (lukte me wel met de klankkast), alleen het draaitempo is te variëren.

Als basis nam ik twee mogelijkheden, namelijk alle oneven tonen, dus de eerste met de derde met de vijfde met zevende tot en met de vijftiende en de tweede mogelijkheid, alle even tonen, dus de tweede met de vierde etc.

Natuurlijk gebruikte ik niet constant alle tonen tegelijk, want dan ontstaat er een soort akkoord wip-wappen, maar het is wel de basis.

Stel ik ga een van de twee iets verschuiven in de tijd, dus de afstand op de kaart veranderen, en dat gebeurt iedere 'slag' wat meer, dan schuiven beide langzaam in elkaar.

Deze truuk kan ook in een onderdeel platsvinden, zodat het geheel een soort arpeggio karakter krijgt.

Zodoende ontstond een stuk van ongeveer vijf minuten, waarbij de begeleiding werd gedaan door een Bohran met fietskogeltjes, later beter bekend als ocean-drum.

Een foto van het speeldoosje maakt misschien wat meer duidelijk.

Trouwens, de mooiste drones vind ik nog altijd de EolusHarp, oftewel de windharp. Ik heb er nog drie op zolder. :)

Wout
 

Attachments

  • speeldoosje.jpg
    speeldoosje.jpg
    77,4 KB · Bekeken: 69
wout volgens mij moet je wel even een onderscheid maken tussen EEN drone
en drone muziek (ja er is wel degelijk een muziekstroming).

ooit al eens naar Earth geluisterd? sun o))) ? lustmord? william basinski?

daar is niet echt een andere benaming voor dan drone muziek. zeker en vast geen ambient of soundscape. deze twee laatsten hebben ook wel drones maar bij ambient of soundscapes is er sprake van meerdere lagen en compositie (melodie, bas, beats) de drones (betere benaming is pads) hebben dan ook een melodielijn.

overgens liggen soundscape en ambient dicht bij elkaar. soundscape is ambient muziek zonder beats. want ambient kan ook drums bevatten. boards of canada is in mijn ogen ook ambient. die gebruiken veelal drums en er kan zeker en vast niet van soundscape of drone gesproken worden.

de essentie van een drone is eigelijk het hypnotiseren van de luisteraar. en wat hypnotiseert er in muziek?...juist! HERHALING. dus je kan eigelijk veel dingen als een drone beschouwen. een steeds herhalende melodie word op den duur ook een drone. een drone beperkt zich niet enkel tot een steeds aanhoudende noot.

william basnski bijvoorbeeld maakt eigelijk een stukje van 4 maten waar een violen en piano in zitten en die worden dan steeds geloopt met minimale verandering. daar kan je ook spreken van drone muziek. en niet van ambient of soundscape.

maar persoonlijk vind ik deze discussie echt nutteloos. de termen liggen te dicht bij elkaar en overlappen gewoon.

en om te eindigen een stukje drone...of is het nu ambient? of toch soundscape????

dromen
 
van isnieZot
Volgens mij moet je wel even een onderscheid maken tussen EEN drone
en drone muziek (ja er is wel degelijk een muziekstroming).

Ik zou die stromingen gewoon bij de minimal music indelen, maar ja, iedereen heeft recht op z'n eigen hokje, toch? Stromingen zijn volgens mij categoriën met behalve dezelfde kenmerken, ook dezelfde intenties.

Maar daar gaat m'n punt niet over. Waar ik op reageer is het artikel op zich. Bezwaar maak ik tegen in de definitie aangehaalde invloeden van de niet-westerse muziek en daarbij vooral de Indiaase muziek. Wat is de functie van de tambure, de 'drone', volgens jou 'een' drone? Niets simpelers dan de grondtoon aangeven van de raga. De raga is een melodie, waarbij de intervallen ten opzichte van de grondtoon de hoofdmoot van de beleving zijn. Dat hebben wij westerlingen nooit geleerd. Wij horen slechts alleen die zacht zoemende ontwikkeling in die grondtoon (of grond'meer'klank) Dat de instrumenten zo gebouwd zijn dat die ontwikkeling plaatsvindt, is een ander punt. In de praktijk zijn die instrumenten inwisselbaar voor andere die de eigenschap niet hebben...

Mijn bezwaar en daarmee mijn waardebepaling van het artikel is dat de schrijver aanneemt dat het in de Indiaase muziek om de boventonen gaat. Gewoon niet waar! De Indiaase muziek is net zo horizontaal als de westerse. Natuurlijk is de zuivere stemming in de Indiaase muziek belangrijk, maar dat is die ook in de westerse. Beslist niet alle muziek is gelijkzwevend.

Had de schrijver deze onzin nu niet zo pedant geblaat in zijn definitie, dan had ik het verhaal nog een beetje serieus kunnen nemen, nu is het van een niveau van het domweg overschrijven van wat er ergens anders is gepubliceerd en dat hoeft ook niet juist te zijn.

Maar ik zou nu wel eens iets zinnigs willen lezen over de 'drone'muziek en niet alleen dat piano's geen hooi lusten ;)

Wout
 
Ik ben nu op zoek naar manieren om drones te programmeren op synthesizers. Tot nog toe heb ik er vier, Ik zal ze even posten met wat uitleg. Denken jullie dat dit nu drones zijn? Wat kan er anders / beter?

Volt Drone
Gemaakt op de Korg Z1, zonder externe effecten. Een 16voet pulse (met lfo op de pulse width) en een 8voet saw, beide met waveshaping, worden door 4 (parallele) band pass filters gestuurd. De band pass filters hebben geen key-tracking, maar worden gemoduleerd door 3 verschillende lfo's. Dat alles gaat door een flanger, een delay, en een hall reverb.
 

Attachments

  • volt drone.mp3
    862,1 KB · Bekeken: 78
MetaDrone

Gemaakt op de Yamaha AN1X. Iets heel anders... De toonhoogte van oscillator 2 wordt gemoduleerd door een lfo. Deze oscillator dient als input voor FM- modulatie van oscillator 1. De diepte van het FM- effect (van 0% tot ongeveer 8%) wordt bepaald door dezelfde lfo. Daardoor ontstaat een dynamisch effect. Het 24dB low pass filter wordt gemoduleerd door een tegengestelde lfo, en heeft flink wat resonantie. Dit om de hogere boventonen te verzekeren :)
 

Attachments

  • metadrone.mp3
    926,7 KB · Bekeken: 67
Space Harp

Gemaakt op de Korg Z1. Een pulse (met pulse width modulation door een lfo) en een saw worden door 4 band pass filters gestuurd. Deze band pass filters hebben wel keytracking, waardoor ze veel muzikaler klinken. (Minder geschikt voor drones...) Ik heb ze wel een beetje gemoduleerd met lfo om er wat leven in te krijgen. Voor extra cheezy spice heb ik de pitch van oscillator 2 gemoduleerd met een lfo.
 

Attachments

  • space harp.mp3
    646,6 KB · Bekeken: 64
They Talk

Gemaakt op de Korg Z1. Waanzin met een S/H lfo op toonhoogte en band pass filter van een oscillator, terwijl de andere oscillator lekker wat bas in een low pass filter blaast. Daarachter een multitap delay en flink wat reverb. :)
 

Attachments

  • they talk.mp3
    489,9 KB · Bekeken: 74
Back
Top